طب ایرانی مطالعات زیادی در رابطه با وزن بدن، توده چربی، پروفایل لیپیدی و قند خون ناشتا نسبت به طب کلاسیک دارد. بنابراین طب فارسی به عنوان یک روش مکمل، نه تنها از نظر بالینی میتواند با طب کلاسیک رقابت کند، بلکه میتواند به عنوان یک روش جایگزین برای چاقی و همچنین سایر عوارض فیزیولوژیکی که باعث افزایش استرس اکسیداتیو میشود، پیشنهاد شود.
گیاهانی که ترکیبات اصلی آنها ترکیبات فنلی است، مزاج گرم و خشک دارند. بنابراین با تبیین رابطه مزاج غذا و انطباق آن با اصول طب نوین، افق جدیدی در علم تغذیه ایجاد خواهد شد. بر اساس منابع طب ایرانی، علت اصلی چاقی مزاج سرد و تر است و تمامی گیاهان و ادویهها با مزاج گرم و خشک تأثیر خوبی در درمان این بیماری دارند. بنابراین غذای کم کالری با افزودن ادویههای گرم و خشک، رژیم غذایی مناسبی برای اضافه وزن است.
چاقی یک بیماری بلغمی است. بلغم مزاج سرد و تر است. داروی بلغم یک فرمول گیاهی است که حاوی سیاهدانه، آویشن شیرازی و صمغ بر پایه عسل است. ترکیبات این فرآورده که بر اساس کتب مخزن الادویه و القانون فی الطب (از منابع مهم طب ایرانی) تهیه شده است دارای مزاج گرم و خشک است که در درمان بیماریهای بلغمی از جمله چاقی موثر است. در مطالعات مختلف، اثرات ضد التهابی و ضد اکسیداتیو و اثرات کاهنده پروفایل لیپیدی اجزای این فرمول گیاهی ثابت شده است.
ذکر این نکته ضروری است که در فرمولاسیون رژیم غذایی و دارویی مبتنی بر طب ایرانی، بر مصرف گیاهان و غذاهای با مزاج گرم و خشک در درمان چاقی تاکید زیادی شده است. گیاهان گرم و خشک از طریق مکانیسمهای مختلف از جمله افزایش گرمازایی و فعالسازی پروتئین کیناز، کاهش بیان ژنهای متعدد دخیل در چربیزایی و افزایش مصرف انرژی و اکسیداسیون لیپیدها و کاهش اشتها باعث کاهش وزن میشوند.
امید است با توجه به نگاه کل نگر طب ایرانی در درمان چاقی و اضافه وزن، افق جدیدی در درمان و پیشگیری از چاقی در آینده نزدیک محقق شود.
منابع: