Joomla! Open Source Content Management

  • پرش به مطلب
  • پرش به ناوبر اصلی و ورود

جستجوی نمایش ناوبر

ناوبر

جستجو

میزان موفقیت رژیم‌های مبتنی بر مزاج چقدر است؟

  • چاپ
توضیحات
منتشر شده در دوشنبه, 26 ارديبهشت 1401 09:41
نوشته شده توسط hajhamed
بازدید: 29

نقش سبک زندگی در پیش‌گیری و درمان چاقی مطابق با طب سنتی ایرانی با برخی از یافته‌های طب کلاسیک مطابقت دارد. سبک زندگی ناسالم؛ به عنوان مثال خواب نامنظم، پرخوری و عادات غذایی غلط، فعالیت بدنی ناکافی و هیجانات عاطفی مانند غم و اندوه و اضطراب می‌تواند باعث چاقی شود.

طب سنتی ایرانی همچنین نگاه ویژه ای به رژیم غذایی افراد در مدیریت چاقی کودکان دارد. توجه به این نکته ضروری است که در فرمولاسیون رژیم غذایی و دارویی مبتنی بر طب سنتی ایرانی تاکید زیادی بر مصرف گیاهان و غذاهای با مزاج گرم و خشک در درمان چاقی شده است. این می‌تواند به محققان کمک کند تا رویکردهای موثرتر و ایمن‌تری پیدا کنند و یک سبک زندگی سالم را برای مدیریت چاقی کودکان ترویج نمایند. 1

طب سنتی در مقابل طب غربی در تغذیه درمانی

تغذیه درمانی کاربرد علمی این است که چگونه غذا، مواد مغذی و سبک زندگی می‌توانند بر رفاه ما تأثیر بگذارند. با استفاده از دانش عمیق بیوشیمی، درمان‌گران تغذیه به دنبال شناسایی عوامل خارجی (سبک زندگی، رژیم غذایی و محیط) هستند که می‌توانند بر سلامت ما تأثیر منفی بگذارند و تلاش می‌کنند تا این عدم تعادل‌ها را از طریق برنامه‌های غذایی سالم و در صورت لزوم، با تغذیه صحیح اصلاح کنند.

طب سنتی معتقد است که هیکل، خلق و خو و وضعیت سلامتی هر فرد متفاوت است و با افزایش سن تغییر می‌کند. رژیم غذایی و تغذیه طب سنی می‌تواند بدن را برای بازگرداندن تعادل با اجتناب از غذاهایی که عدم تعادل را تشدید می‌کنند، راهنمایی کند.

این مفهوم ارتباط نزدیکی با طب مدرن دارد، جایی که بیشتر سرطآن‌ها و سایر بیماری‌های دژنراتیو ناشی از رژیم غذایی نامناسب و کمبودهای تغذیه‌ای است. غذاها مانند طبیعت انسان به چهار دسته سرد، خنک، گرم و گرم تقسیم می‌شوند. غذاهایی که می‌توانند گرمای بدن را افزایش دهند، گردش خون را تقویت کنند و انرژی بدن را تقویت کنند، گرم هستند. و آن‌هایی که می‌توانند خون را آرام کنند، سموم را دفع کنند و کالری را کاهش دهند، برعکس، غذاهای سرد هستند.

 

منابع:

  • https://www.sid.ir/FileServer/JE/5074020185405

ارتباط مزاج بلغم با اضافه وزن!

  • چاپ
توضیحات
منتشر شده در دوشنبه, 26 ارديبهشت 1401 09:41
نوشته شده توسط hajhamed
بازدید: 139

طب ایرانی مطالعات زیادی در رابطه با وزن بدن، توده چربی، پروفایل لیپیدی و قند خون ناشتا نسبت به طب کلاسیک دارد. بنابراین طب فارسی به عنوان یک روش مکمل، نه تنها از نظر بالینی می‌تواند با طب کلاسیک رقابت کند، بلکه می‌تواند به عنوان یک روش جایگزین برای چاقی و همچنین سایر عوارض فیزیولوژیکی که باعث افزایش استرس اکسیداتیو می‌شود، پیشنهاد شود.

گیاهانی که ترکیبات اصلی آن‌ها ترکیبات فنلی است، مزاج گرم و خشک دارند. بنابراین با تبیین رابطه مزاج غذا و انطباق آن با اصول طب نوین، افق جدیدی در علم تغذیه ایجاد خواهد شد. بر اساس منابع طب ایرانی، علت اصلی چاقی مزاج سرد و تر است و تمامی گیاهان و ادویه‌ها با مزاج گرم و خشک تأثیر خوبی در درمان این بیماری دارند. بنابراین غذای کم کالری با افزودن ادویه‌های گرم و خشک، رژیم غذایی مناسبی برای اضافه وزن است.

چاقی یک بیماری بلغمی است. بلغم مزاج سرد و تر است. داروی بلغم یک فرمول گیاهی است که حاوی سیاهدانه، آویشن شیرازی و صمغ بر پایه عسل است. ترکیبات این فرآورده که بر اساس کتب مخزن الادویه و القانون فی الطب (از منابع مهم طب ایرانی) تهیه شده است دارای مزاج گرم و خشک است که در درمان بیماری‌های بلغمی از جمله چاقی موثر است. در مطالعات مختلف، اثرات ضد التهابی و ضد اکسیداتیو و اثرات کاهنده پروفایل لیپیدی اجزای این فرمول گیاهی ثابت شده است.

ذکر این نکته ضروری است که در فرمولاسیون رژیم غذایی و دارویی مبتنی بر طب ایرانی، بر مصرف گیاهان و غذاهای با مزاج گرم و خشک در درمان چاقی تاکید زیادی شده است. گیاهان گرم و خشک از طریق مکانیسم‌های مختلف از جمله افزایش گرمازایی و فعال‌سازی پروتئین کیناز، کاهش بیان ژن‌های متعدد دخیل در چربی‌زایی و افزایش مصرف انرژی و اکسیداسیون لیپیدها و کاهش اشتها باعث کاهش وزن می‌شوند.

امید است با توجه به نگاه کل نگر طب ایرانی در درمان چاقی و اضافه وزن، افق جدیدی در درمان و پیش‌گیری از چاقی در آینده نزدیک محقق شود.

 

منابع:

  1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6049971/

اثر مزاج بر تندرستی و رفتار افراد

  • چاپ
توضیحات
منتشر شده در دوشنبه, 26 ارديبهشت 1401 09:40
نوشته شده توسط hajhamed
بازدید: 149

به‌طور کلی باید در مصرف غذاها و نوشیدنی هایی که ممکن است موجب تشدید هر یک از مزاج‌های چهارگانه در بدن شود، احتیاط کرد، زیرا زیاده‌روی در هر یک از طبایع در بدن، باعث تشدید و خروج از تعادل آن مزاجِ به‌خصوص می‌شود.

به عنوان مثال، زیاده‌روی در خوردن مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی با ویژگی‌های گرم (طبع گرم)، غذاهای سرخ شده، غذاهای تند و غیره، هم باعث افزایش صفرای زرد در بدن و هم تشدید علائم مزاج صفرا می‌شود که عبارتند از افزایش گرمی و خشکی.

به همین ترتیب، خوردن بیش از حد غذا و نوشیدنی‌های دارای ویژگی خنک‌کنندگی علاوه بر آب و غذاها و میوه‌های آبکی، نه‌تنها باعث افزایش میزان بلغم در بدن می‌شود، بلکه علائم مزاج بلغمی را تشدید می‌کند، در نتیجه باعث افزایش سردی و تری در بدن می‌شود. 

علاوه‌براین، مصرف بیش از حد مواد غذایی کنسرو شده، باقیمانده‌ها، سس‌ها، گوشت‌های قدیمی، فست‌فودها، ترشی‌ها، میوه‌ها و سبزیجات، هم باعث تولید مقادیر بیش از حد صفرای سیاه در بدن می‌شود و هم علائم مزاج سودایی و یا مالیخولیایی را ایجاد می‌کند که به معنای افزایش سردی و خشکی در بدن است.

و در نهایت خوردن مقادیر زیاد گوشت قرمز، نان، برنج، مواد غذایی چرب و شیرینی‌ها باعث افزایش طبع خون در بدن می‌شود و در عین حال با افزایش گرما و رطوبت در بدن، علائم مزاج سانگوئن یا دموی را به همراه دارد.

به عنوان مثال، زمانی که فردی احساس گرما بیش از اندازه کند، احساس خواب آلودگی کند، پوست او خشک شود و یا با خشکی بینی مواجه باشد یا بدخلقی داشته باشد یا احساس خستگی مفرط کنند و یا حتی از اختلالات خواب یا افکار منفی رنج ببرد، در چنین مواردی گفته می‌شود که فرد مبتلا به عدم تعادل مزاجی است که به آن «سوء مزاج» نیز می‌گویند. یعنی یکی دو خصلت از چهار خصلت گرمی، سردی، خشکی و تری افزایش یافته است که می‌تواند همراه با افزایش یکی از چهار حالت صفرای سیاه، خون، بلغم و صفرای زرد باشد.

به منظور پیش‌گیری از چنین شرایطی، بازنگری در سبک زندگی و رژیم غذایی و پرهیز از مواد غذایی که ممکن است برای مزاج اصلی افراد مضر باشد، مهم است. اگر سوء مزاجی با افزایش میزان یکی از طبایع در بدن ایجاد شود، به این حالت «سوئ مزاجی مادی» می‌گویند زیرا ماده‌ای (مزاجی) در بدن بالا رفته است که معمولاً نباید می‌رفته. بیشتر کسانی که از سوء مزاج و یا عدم تعادل مزاجی رنج می‌برند، احساس خستگی و تنبلی می‌کنند، به ویژه افرادی که سوء مزاج خونی یا بلغمی دارند.

افرادی که از یبوست رنج می‌برند، زنانی که خونریزی غیرطبیعی رحم دارند، به ویژه خونریزی کم قاعدگی، افرادی که تعریق ندارند یا کسانی که ادرارشان را نگه می‌دارند، بیشتر مستعد ابتلا به علائمی مانند سوء مزاج و تجمع مواد زائد در بدنشان هستند. 1

دیابت ملیتوس به ویژه نوع دوم یک اختلال متابولیک است که در آن مزاج پانکراس از گرم به سرد تغییر می‌کند. مقدار زیاد گلوکز خون باعث اختلال در تعادل مزاجی و سردی مزاج می‌شود. رژیم غذایی گرم و داروها برای حفظ مزاج گرم پانکراس و بدن مجاز هستند و تجویز می‌شوند. 2

 

مزاج در یونان باستان

یونانیان باستان معتقد بودند که هر چیزی که در طبیعت وجود دارد از چهار عنصر (هوا، خاک، آتش و آب) تشکیل شده است و شخصیت یا خلق‌و‌خوی یک فرد به قدرت مایعات مختلف بدن او یا مزاج شخص بستگی دارد. به گفته پزشک یونانی بقراط (حدود 460-370 قبل از میلاد) و بعدها جالینوس، چهار مایع اصلی در بدن وجود دارد که هر کدام مسئول یک الگوی شخصیتی خاص و استعداد ابتلا به بیماری هستند. یکی از مایعات بدن خون است و تصور می‌شود که خون بیش از حد باعث ایجاد خلق‌و‌خوی بسیار شاد وخوش‌بینانه می‌شود.

بر اساس نظر بقراط و سنت متعاقب آن، سودا ناشی از میزان بیش از حد صفرا سیاه است، از این رو این نام به معنای صفرای سیاه در یونانی باستان (melas)، «تیره، سیاه، صفرا» است. فردی که ساختارش به غلبه صفرای سیاه تمایل دارد، مستعد مالیخولیا خواهد بود. اعتقاد بر این است که سوء مزاج صفرا یا صفرای زرد باعث خلق و خوی خشم می‌شود. مزاج بلغم، به عنوان اساس خلق و خوی آرام «بلغمی» در نظر گرفته می‌شود. به عقیده بقراط، تفاوت بین افراد به غلبه یکی از این چهار مزاج مرتبط است.

 

مزاج گرم و خشک (صفرای زرد)

در افراد صفراوی صورت و پوست به رنگ زرد، دهان و بینی خشک و زبان آن‌ها خشک، خشن و گاهی تلخ می‌شود. این افراد بسیار تشنه هستند اما اشتها ندارند. آن‌ها لاغر و تیزبین هستند. آن‌ها را نمی توان به راحتی فریب داد. خواب کوتاه و کم عمقی دارند. آن‌ها معمولا بدخلق هستند و به راحتی عصبانی می‌شوند. پوست آن‌ها گرم، خشک و کدر با چشم‌های فرو رفته است. آن‌ها در اندام‌های تحتانی احساس گرما می‌کنند و از هوای خنک لذت می‌برند اما در هوای گرم اذیت می‌شوند. ادرار اول صبح آن‌ها تیره و گاهی با سوزش همراه است. احساس گرمی و خشکی آن‌ها در تابستان تشدید می‌شود. در جویدن، راه رفتن و صحبت کردن، و معمولاً عجول هستند. افراد صفراوی مزاج در سنین پایین بیشترین مشکلات سلامتی را دارند و بیشتر این مشکلات به ویژه در تابستان رخ می‌دهد.

 

مزاج گرم و تر (دموی)

مزاج دموی در طول تاریخ به دلیل خون زیاد به عنوان مزاج گرم و مرطوب در نظر گرفته شده است که با مزاج گرم و صمیمانه (شوق انگیز، فعال و اجتماعی) مشخص می‌شود. این خلق و خو با یک سیستم عصبی سریع و متعادل توضیح داده می‌شود که به افراد امکان می‌دهد حساسیت بالایی داشته باشند، سطح بالایی از فعالیت و تمرکز، انعطاف پذیری در مقابل تغییرات و محیط داشته باشند. صورت آن‌ها قرمز، با ساختاری محکم است، احساس سنگینی می‌کنند، به خصوص در پشت چشم ها، سر و شقیقه‌ها و اندام ها. آن‌ها معمولا کسل هستند و خواب سنگینی دارند که در بهار تشدید می‌شود. خمیازه مکرر، دراز کردن دست‌ها از جمله عادات آن‌هاست. این افراد معمولا قوی، خوش اخلاق، پرحرف و شوخ هستند و به دیگران انگیزه می‌بخشند. آن‌ها شجاع و مطیع هستند، اما مطالب جدید را خوب درک نمی کنند و زود فراموش می‌کنند. خونریزی بینی و لثه در این افراد به راحتی اتفاق می‌افتد. پوست در محل حجامت دچار خارش می‌شود. این علائم در فصل بهار بیشتر دیده می‌شود

 

مزاج سرد و خشک (سودا)

مزاج مالیخولیایی بدنی لاغر و استخوانی دارد. صورتشان تیره و پوستشان خشک و بدون طراوت است. افراد افسرده عموماً رفتاری گوشه گیر نشان می‌دهند، اجتماعی نیستند، اما یک مشاهده گر بسیار دقیق هستند. آن‌ها بسیار حساس، خجالتی، احساساتی، کند، بلاتکلیف و درونگرا هستند. آن‌ها در مورد آنچه در اطرافشان می‌گذرد بسیار فکر می‌کنند و نگران هستند. آن‌ها خواب‌های تیره و تار با اختلال در خواب و کم اشتهایی دارند و تحریک پذیر هستند. در بین این افراد به دلیل سرعت فکر، شاعران و هنرمندان بیشتری یافت می‌شود، اما اگر سبک زندگی و تغذیه خود را اصلاح نکنند، دچار مشکلات جدی روحی و روانی خواهند شد. سوزش سر دل و سوزش، گرفتگی عضلات پشت پاها، اشتهای کاذب  ریزش مو و لکه‌های تیره روی پوست در بین آن‌ها شایع است. این افراد در بهار تعادل بهتری دارند و در پاییز بیماریشان بدتر می‌شود. غالبا احساس یک توده یا جسم خارجی در گلو در این افراد شایع است.

 

مزاج سرد و تر (بلغمی)

مزاج بلغمی رنگ پوست روشن و موهای بلوند دارد. پوست آن‌ها سرد، نرم و شفاف است اما گاهی پوست اطراف چشم و زیر گلو به دلیل رطوبت چروک می‌شود. بزاق زیاد، تشنگی کم، گوشت نرم، تنبلی، رفلاکس اسید از دیگر علائم بلغم هستند. حرکات این افراد کند است به طوری که دیگران از آن‌ها خسته می‌شوند. آرام صحبت می‌کنند و معمولا از راه رفتن عقب می‌مانند و زود خسته می‌شوند. شیر و لبنیات، آرد گندم و غذاهای سرد و نوشیدنی‌های سرد، غذاهای غنی از خامه در این مزاج منع مصرف دارند. علائم خواب آلودگی، کندی، از دست دادن حافظه، ادرار رنگ پریده صبحگاهی و زبان نرم،آن‌ها شخصیتی خوب، مهربان، پرورش دهنده و دلسوزدارند ودارای حس همدردی زیادی هستند. در زمستان بیماری‌های بلغمی بدتر می‌شود




منابع:

  1. https://www.tehrantimes.com/news/422830/Iranian-traditional-medicine-Eat-a-varied-well-balanced-diet
  2. https://kosmospublishers.com/concept-of-temperament-mizaj-and-its-relation-with-diabetes-mellitus/

تاثیر تعادل مزاج بر فعال شدن متابولیسم بدن

  • چاپ
توضیحات
منتشر شده در دوشنبه, 26 ارديبهشت 1401 09:40
نوشته شده توسط hajhamed
بازدید: 51

طب سنتی ایران یکی از قدیمی‌ترین مکاتب طب سنتی است. این نظام تلاش می‌کند بهترین راه ممکن را برای یک فرد فراهم کند تا بتواند با حداقل بیماری و مشکلات سلامت زندگی کند. در این مکتب، پیش‌گیری مهم‌تر از درمان است. در این راستا تغذیه یکی از عوامل ضروری در پیش‌گیری از بیماری‌ها است و بهبود وضعیت تغذیه اولین گام در درمان بیماری‌ها می‌باشد.

از دیدگاه طب سنتی ایران، مزاج یکی از مفاهیم اساسی سلامت و بیماری است. خلق‌و‌خوی در افراد متفاوت است و عوامل زیادی مانند سن، جنس، محیط و ترکیب بدن بر آن تاثیر می‌گذارد. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که مزاج گرم و سرد با سرعت متابولیسم پایه مرتبط است.

از سوی دیگر، از دیدگاه طب سنتی ایران‌، معیار تعیین مزاج غذا، تأثیر آن بر مزاج فرد است. این بدان معنی است که غذاها می‌توانند تأثیر گرم یا سردی بر مزاج داشته باشند و علائم و نشانه‌های مربوط به آن را ایجاد کنند. سرعت واکنش بدن بعد از خوردن غذای سرد و گرم متفاوت است و به مزاج هر فرد بستگی دارد.

از بحث بالا مشخص می‌شود که افراد گرم مزاج سرعت متابولیسم پایه بالاتری دارند در حالی که افراد سرد مزاج سرعت متابولیسم پایه کمتری دارند. همچنین افراد گرم مزاج نسبت به افراد سرد مزاج، اثر حرارتی بیشتری از غذا دارند. 

منابع:

  • https://link.springer.com/article/10.1186/2251-6581-13-74



میزان استفاده از متد مزاج در برنامه‌ی غذایی

  • چاپ
توضیحات
منتشر شده در دوشنبه, 26 ارديبهشت 1401 09:39
نوشته شده توسط hajhamed
بازدید: 62

مزاج در طب سنتی ایرانی یک عامل ضروری برای هر موجود زنده در جهان است. اساساً مزاج به دلیل تعامل عناصر مختلف در بدن انسان ایجاد می‌شود. بدن از عناصر بی شماری تشکیل شده و پس از واکنش‌های بیوشیمیایی و مولکولی آن‌ها نوع خاصی از مزاج را در بدن ایجاد می‌کنند.

این مزاج‌های بدن بر عملکرد طبیعی فیزیولوژیکی بدن تأثیر می‌گذارد و تغییر در مزاج فرد می‌تواند باعث بیماری شود. این بیماری‌ها را می‌توان با دادن داروی خاص اصلاح کرد. داروها نیز مزاج‌های متفاوتی دارند که پس از ارزیابی مزاج فرد و مزاج دارو و حصول اطمینان از هماهنگی آن‌ها می‌توان بیمار را با موفقیت درمان کرد. 1

بررسی‌ها نشان می‌دهد که مصرف رژیم غذایی حاوی گیاهان گرم مزاج نسبت به گیاهان سرد مزاج باعث کاهش مصرف غذا و افزایش وزن و افزایش سطح قند خون در موش‌های سالم می‌شود. با توجه به یافته‌های مطالعات انجام شده، می‌توان از گیاهان با مزاج گرم مانند بادیان و رازیانه برای کمک به انسان در شرایطی مانند کنترل وزن و کمک به لاغری استفاده کرد. 2

بر اساس اصول طب ایرانی و نتیجه گیری برگرفته از نظرات علمای طب ایرانی، غذا بر اساس دو عامل مهم شامل هماهنگی بین خصوصیات فردی یا مزاج فرد و نیز کیفیت یا مزاج غذا به افراد عرضه می‌شود. بر این اساس، برای مزاج سرد و خشک در حالت سالم، مصرف غذاها یا نوشیدنی‌هایی با مزاج گرم و مرطوب‌تر توصیه می‌شود. البته نه به این معنا که این افراد نباید غذاهای سرد و خشک را در حالت عادی مصرف کنند. بلکه میل عمومی آن‌ها به غذاهای روزانه یا هفتگی بهتر است متمایل به سمت گرمی و رطوبت باشد. میزان میل به گرما و رطوبت بستگی به میزان انحراف مزاج فرد از سردی و خشکی دارد. به همین ترتیب، می‌توان تدابیر غذایی مناسب را برای سایر مزاج‌ها پیشنهاد نمود. 3

 

منابع:

  1. https://www.nhp.gov.in/concept-of-temperament-mizaj-and-its-assessment-in-unani-system-of-medicine_mtl
  2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3977068/
  3. https://journal.muq.ac.ir/article-1-2913-en.html